titel

Kunst&Spel
Sinds 2021 nemen we het ingrediënt spel als de verbindende factor voor kunstactiviteiten in en rond zorginstellingen. Tot 2025 ontwikkelen we deze verder onder de naam SCHATTENJACHT. Alle deelnemers geven vorm aan de ontdekkingsreis. “Schatten’ zijn de deelnemers, hun naasten, talenten, liefhebberijen, geschiedenis.

Expedities, speurtochten en Safari's
We organiseren expedities, speurtochten en safari's in verpleeghuizen en in de openbare ruimte.

Voorbeelden zijn:
Spelen in de Spaarndammerbuurt 2022: speurtochten met kunstenaars en ouderen

Expeditie SNOES (Flevohuis)
Dit evenement speelde zicht af op de gesloten afdelingen en in de wandelgangen van de gesloten afdeling van het Flevohuis. Meer dan 100 gasten kwamen kijken, luisteren, voelen, beleven, proeven, spelen en mee-maken wat kunstenaars vormgaven met mensen met dementie.

Hieronder een verslag van Carola Kruiswijk over haar ervaring als bezoeker, te vinden op haar blog: http://www.leefgetijden.nl/als-woorden-niet-meer-werken

Vandaag bezocht ik Expeditie SNOES, een kunstproject voor mensen met dementie, in een verzorgingshuis.
Een project waarvoor je heel gevoelig afgestemd moet zijn, anders kijk, hoor en voel je er overheen. Het woord ritueel viel niet eenmaal, en toch was het een rituele ervaring.

Word ik wel eens met een koosnaampje aangesproken? Ja, vertel ik aan de dames van Wasv(r)ouwen. Ze stempelen het op een zakdoek. Ik heb mijn knuffelnaam bij me in lichtgroene stempelletters. Ik hoef het maar te lezen.

Ik schrijf een levensverhaal voor een Weesbeest. Een knuffel die op zoek is naar een nieuwe eigenaar. Wie ontfermt zich over mij als ik mijn oude leven kwijt ben? Hier maakt elk weesbeest een kans. Ik zie de foto’s van de nieuwe levens.

Ik laat me meenemen door de verzamelde levensmotto’s en verhalen van het Mijmerbureau. Ik hoor verhalen van mensen die op de rand verkeren van spreken, gissen en vergissen. Door de woorden heen luisteren is geboden. Het is een wonder als we elkaar verstaan.

Huid-aan-huid dansen in Café Tijdloos. Ik weet niet wie hij is, die me met moeite laat gaan omdat hij zo graag wil vertellen maar niet meer uit zijn woorden komt. Hij gaat dansen met de Knuffelschoondochter en ik zie hoe hij zijn vinger opsteekt als hij een melodie herkent. Ik ben dan al onderweg naar Muzikado. Mijnheer B. beweegt zijn knieën op de maat van de Waterkant en is verrukt als hij de gitaar op schoot krijgt en de zachte ploinkjes hoort. Snaar voor snaar.

Wie niet kan praten kan altijd nog zingen en fluiten. Die kan zich laten koesteren door alles wat tevoorschijn komt uit de bijzondere zakjes van de Verwonderjurk. Dansvoile of een vogelgezang. Bellenblaas of een nachtmelodietje voor boven de wieg. Een waaier om te wuiven als het even te veel wordt.

Dan zit ik geblinddoekt in een kring en praat over afhankelijk zijn met mensen die ik niet kan zien – en zij mij niet. Ik krijg onverwachte smaakbommetjes in mijn mond, op een moment dat ik niet kan beïnvloeden en met een intensiteit die ik niet kan voorzien.
Vrijheid bestaat uit neezeggen. Of uit overgave aan wat er komt. Ben ik ooit zover dat ik dat zonder spelen kan?

Verloren zijn en gevonden worden, verliezen en vinden. Ver voorbij woorden. Wat weet ik van veiligheid als je niets meer over hebt dan je eigen huid?
De wereld wordt zo klein als mijn vertrouwen.
Of zo groot.

Informatie Expeditie SNOES:
Kunstenaars Ina Stockem, Laurien Mulder, Sandra Schouten, Riska Wijgergangs, Monique Hoving, Esmeralda Detmers, Karien van Assendelft, Jacqueline Fleskens. In opdracht van onderstaande concepten door Vera Broos, projectleider van Zona's Kiosk en initiatiefneemster van SNOES ontwikkelden kunstenaars aan de hand van ontmoetingen met mensen met dementie de volgende interactieve werkvormen:
Café Tijdloos- dans en beweging, aanraking en het scheppen van ontspannende of juist feestelijke ruimte
Muzikado- persoonlijke verhalen en achtergronden worden in de vorm van muziek en liedjes teruggegeven aan de mensen met dementie, hun naasten en de instelling waar zij verblijven
De Wasv(r)ouwen- alledaagse handelingen en rituelen, om mensen in de eigen omgeving deel te laten worden van theater- en spelvormen
De Wonderjurk- kleding vol geheime plekjes en materialen als decor voor zintuiglijk theater
Het Mijmerbureau- het vangen en naar buiten brengen van uitspraken van mensen met dementie
Suprise!- een uitwisseling op gang brengen tussen mensen met dementie en kinderen, aan de hand van persoonlijke teksten en 'wees-beesten'
Spelen Met je Eten- eet- en geurconcepten, tastzin en proeven als aanleiding om mensen met dementie te verbinden

Deelnemende zorglocaties:
Het Flevohuis-Amsterdam Oost
De Keijzer- Amsterdam Centrum-oost
Het Czaar Peterpunt- Amsterdam Centrum-Oost
De Drie Hoven-Amsterdam Nieuw West
De Riekerhof- Amsterdam Nieuw West
Berkenstede- Diemen
Met SNOES hebben we zes Amsterdamse zorglocaties en zes fondsen* aan dit initiatief verbonden. Samen maken we ons sterk voor kunstparticipatie door mensen met dementie.

Mode en identiteit
We gaan op zoek naar de expressie die iemand nog in zicht heeft, al met een kleine ingreep kunnen mensen deelnemen. Mode en catwalk dienden als decor en tool voor het (mee)beleven van fantastische en theatrale elementen, d.m.v. inzoomen en tactiele onderdelen die uitlokten tot (inter)actie, handelen en gesprek. Workshops bestaan uit bedrukken van kleding, tekenen, teksten bedenken, maken van poëzie. De reslutaten worden in een afsluitende modeshow verwerkt.

Geluksplekken

Wij gaan Geluksplekken in de stad beschikbaar maken voor iedereen! Amsterdam heeft veel meer te bieden heeft dan alleen de bekende attracties. Kwetsbare en vitale buurtbewoners van Amsterdam (Noord om te beginnen) delen en ontdekken plekken van geluk, ontroering en verwondering en doen mee aan kunstsafari's, gespreksbijeenkomsten en interviews. Bij een selectie uit de verzamelde plekken van geluk gaan we film, geluid, en andere kunstwerken tonen.

Werkboek voor ZorgTijgers

Het werkboek voor ZorgTijgers kan je bestellen via info@zonaskiosk.nl Het is een doeboek én een bladerboek inéen met voorbeelden in tekst en foto's van meer dan 100 mantelzorgers, vrijwilligers, kunstenaars, zorgmedewerkers, kleinkinderen. Elk hoofdstuk bevat een uitdaging.

ZorgKrijgers

Project ZorgKrijgers combineerde nieuwe en bestaande spelvormen om verpleeghuisbewoners en ouderen thuis uit te dagen en te stimuleren tot zelfexpressie. We organiseerden drie opeenvolgende spelrondes in twee instellingen van Cordaan in samenwerking met een kernteam van kunstenaars van Zona's Kiosk. Ook vrijwilligers en mantelzorgers speelden een belangrijke rol als gids, spelleider en spel-expert. Het project bracht een gevoel van avontuur en dynamiek met zich mee en moedigde zorgmedewerkers, familie en vrijwilligers aan om opnieuw contact te maken met hun speelse en creatieve kant. Spelelementen stimuleerden de intrinsieke motivatie van de deelnemers, en gaven kunstenaars nieuwe handvatten om vragen te stellen en deelnemers uit te dagen. Dit leidde tot inspirerende eigen inbreng en verrassende nieuwe informatie van en over de deelnemers. Door samen opdrachten uit te voeren, schatten te zoeken en vragen te beantwoorden, ontstond er een positieve groepsdynamiek waarbij deelnemers tijdelijke rollen op zich namen en gezamenlijke momenten van flow beleefden. Kortom, een geslaagd project. Vervolg Het project krijgt een vervolg onder de naam SchattenJacht. Cordaan en het fonds voor Cultuurparticipatie hebben een bijdrage toegezegd om het project tot mei 2025 verder uit te werken.

Broze Verbeelding

Met Broze Verbeelding resulteerde in een werkboek, dat de creativiteit en verbeeldingskracht van ouderen, kinderen en mantelzorgers aanspreekt en hen uitdaagt hun eigen activiteiten vorm te geven. Broze Verbeelding vond plaats in vijf zorgcentra van ZGAO, Amsta en Cordaan en ontleende haar kracht aan de creatieve en liefdevolle omgang van zorgpersoneel, mantelzorgers, kunstenaars en vrijwilligers midden in de Corona tijd. Tijdens de activiteiten imet ouderen en andere zorgvragers en hun naasten, zag Vera Broos hoe sterk een creatieve invalshoek bij kan dragen aan het levensplezier van ouderen, en dat het ook de mantelzorgers, vrijwilligers en (klein)kinderen zèlf zijn die met eenvoudige creatieve oplossingen het leven van de ouderen veraangenamen. Het zijn juist hun creatieve kleine/broze vondsten die zij iedereen gunt om zich eigen te maken. Daarom resulteerd Broze verbeelding in een boekje met voorbeelden en opdrachten om je eigen verbeelding aan het werk te zetten. Door elkaars creatieve oplossingen, tips en rituelen te delen wil Broos de wereld van mensen die te maken krijgen met zorg (kwetsbare mensen EN hun verzorgers) makkelijker, fijner, afwisselender gemaakt worden.  Maar bleek is nog een hele kunst om tips en vondsten op een authentieke manier over het voetlicht te brengen. Kunstenaars verstaan deze kunst, daarom organiseerde Broos allerlei activiteiten om de kleine vondsten en tips die we opgroeven, een stapje verder brengen en toetsen. Ideeën die aan het levensplezier van de zorg'krijger' bijdragen. Opdrachten en voorbeelden in het boek willen inspiratie bieden voor een meer veelzijdige, speelse en creatieve omgang met zorgvragers/cliënten, met name ouderen, en zorggevers, die in het boek zorg Krijgers en zorg Tijgers worden genoemd.

SchattenJacht

Schattenjacht is het vervolg op project ZorgKrijgers 2022 en neemt opnieuw het ingrediënt spel als de verbindende factor. Alle deelnemers geven vorm aan deze ontdekkingsreis. “Schatten’ in dit traject zijn de bewoners en omwonenden van verpleeghuis De Die en hun verborgen talenten, liefhebberijen, geschiedenis. Met de gevonden schatten gaan we toewerken naar een Schattenjacht Escape-spel SchattenJacht 2023-25 wordt mogelijk gemaakt met een bijdrage van het Fonds voor Cultuurparticipatie.

Zona's Kiosk bestaat uit verschillende Modules, gericht op verschillende zintuigen die ons dagelijks prikkelen

Maak hieronder een keuze uit de verschillende zintuigen:

Speel Het ZorgKrijgers Spel 2022 informatie volgt

Luister Kunstenaars begeleiden vrijwilligers De Tafel van Vier kwam toto stand met een bijdrage van Vitaliteit Ontmoet Kwetsbaarheid van de ouderenfondsen RCOAK en Sluyterman van Loo, en Stichting Kunst in de Zorg. De vier leden van elke werkgroep waren vitale en kwetsbare senioren, een kunstenaar, een vrijwilliger en een zorgmedewerker. Onder leiding van Vera Broos trokken zij een half jaar samen op om in verpleeghuizen van Amsta activiteiten vorm te geven op basis van hun eigen talenten. Zij luisterden naar elkaars verhalen en maakten daarop een activiteit.

Ruik Was Goed is een feest voor de zintuigen. Sopjes en luchtbellen, vouwen en stapelen, de was ophangen en strijken, stoffen, geuren en spelletjes met de was: allerlei activiteiten die door kunstenaars worden vormgegeven. Was Goed is in 2015 werd gestart en mede gefinancierd door fonds RCAOK en Amsta. Kunstenaars en personeel netrekken verpleeghuisbewoners bij activiteiten rondom de was doen, met middelen als zeepsop, was ophangen, stapelwedstrijden, geuren, en in de wijk eromheen teksten op wasgoed verzamelen voor de bewoners.

Ons Manifest NowHere Arts and dementia Manifesto i.s.m. U.v.A. Marjolein Gysels Universiteit van Amsterdam Alice Thwaite , Equal Arts U.K.

Voel Activiteiten in de avond uurtjes of de vroege ochtend in het verpleeghuis? Pyjama Pret is het resultaat van de succesvolle Pyjama Party die wij in 2021 in Limburg bij Sevagram Zuid-Limburg, en bij Brabantzorg begonnen zijn. Kunstenaars gaan in de avond, maar ook overdag en in de tuin, Pyjama-activiteiten met bewoners vormgeven. Bij sommige activiteiten gaan het personeel en de bewoners ook in pyjama, wat in Engeland al wordt toegepast in verpleeghuizen omdat de bewoners er rustig van worden :-) Pyjama activiteiten met kunstenaars zijn zowel als reeks als los in huis te halen. Met dank aan #ZGAO #Flevohuis, en aan een #Oranjefonds bijdrage Impuls vakantiegelden #, hebben wij het succesvolle Pyjamapartyprogramma uitgebreid.

Maak Het Werkboek voor ZorgTijgers is gemaakt met, door en voor mantelzorgers en andere zorgverleners. Dit boek geeft een opening om het (beetje) anders te doen: in het allerkleinste woord of gebaar, alledaagse rituelen en het zorgen voor kwetsbare ouderen vind je verbeelding, magie, creativiteit. Het is en doeboek voor de ene lezersgroep, een blader-en voorbeeldboek voor de ander. Om je te laten inspireren, of om zelf mee aan de slag te gaan. Het werkboek wordt in kleine oplage uitgebracht en te bestellen bij info@zonaskiosk.n.

Deel Een tijdelijke autonome kunst zone in het verpleeghuis; zo startte de reizende installatie Zona's Kiosk. Dit kreeg een vervolg in Station Tijdloos in verpleeghuizen in Nederland en Engeland Met NowHere Station / Station Tijdloos. Station Tijdloos stationeert zich voor een bepaalde op een vaste plek in een verpleeghuis. Op het station bevind zich een fashion-lab, en vanuit het station vertrekt de jazz-express, en kan je in de restauratie poppenontbijt en High Tea met poetry krijgen. Vanuit het station vertrekt de jazz-express en andere kunstenaars die bewoners op hun (huis)kamers bezoeken.

Werkboek voor ZorgTijgers : bestel nu bij info@zonaskiosk.nl

Het werkboek voor ZorgTijgers in eigen beheer en kleine oplage uitgebracht en te bestellen bij Vera Broos. Het is een doeboek én een bladerboek met persoonlijke voorbeelden in tekst en foto's van meer dan 100 mantelzorgers, vrijwilligers, kunstenaars, zorgmedewerkers, kleinkinderen. Zij zijn de Tijger, de kwetsbare ouderen (ook aan het woord ) de Krijger. Het staat vol foto’s bedoelt om vragen op te roepen , waardoor je de teksten anders gaat lezen. Elk hoofdstuk bevat een uitdaging. Je kan overal beginnen, kleurenbalken maken het makkelijk om een hoofdstuk te vinden.

Het werkboek wordt momenteel door vijf organisaties verspreid onder mantelzorgers, personeel en vrijwilligers. Voor de kosten stuur een email naar Vera Broos, info@zonaskiosk.nl
Hier een filmpje over het werkboek:

Zona's Kiosk nieuws

Geluksplekken Noord
Wij gaan Geluksplekken in Noord beschikbaar maken voor iedereen!

Amsterdam Noord heeft veel meer te bieden heeft dan alleen de bekende attracties. Met buurtbewoners, bezoekrs van dagcentra en buurthuizen, jongeren en ouderen gaan we op zoek naar Geluksplekken. We organiseren safari's, gespreksbijeenkomsten en interviews om hun Geluksplekken te verzamelen en plekken van geluk, ontroering en verwondering te gaan delen.

Kunstenaars en buurtbewoners gaan Geluksplekken in noord verkennen en nieuwe plekken ontdekken.

Een selectie uit de gevonden Geluksplekken gaan we omzetten in muziek, hoorspel, poëzie en teksten te zien en beluisteren bij de Geluksplekken. Op 1 mei 2024 worden deze in Amsterdam Noord gepresenteerd.

Geluksplekken Noord wordt mede mogelijk gemaakt door Cordaan, Stichting Amsterdam 750 jaar #kadovoordestad, en Het Postcodeloterij Buurt Fonds

lees verder »

SchattenJacht
Schattenjacht heeft het ingrediënt spel als de verbindende factor. “Schatten’ zijn de bewoners en omwonenden van een verpleeghuis en hun verborgen talenten, liefhebberijen, geschiedenis. De resultaten verwerken we in een gezamenlijk spel.
Ons doel is om een spel te creëren dat niet alleen onze bewoners betrekt, maar ook hun families, bezoekers, buurtbewoners en ander extern publiek. Door middel van meeslepende verhalen, uitdagende puzzels en innovatieve technologie willen we een betekenisvolle ervaring bieden die alle generaties zal aanspreken.

Als je deel wilt uitmaken van dit opwindende project en bij wilt dragen aan het creëren van een betekenisvolle ervaring, neem dan contact met ons op. Samen kunnen we een spel ontwikkelen dat het hele jaar door voor vreugde en herinneringen zal zorgen. Hier zijn enkele manieren waarop je kunt bijdragen:
- Verhalenonderzoek: Duik in de geschiedenis en omgeving van het verpleeghuis, de achtergrond van de bewoners en de buurt. Ontdek boeiende verhalen en waardevolle herinneringen die als basis kunnen dienen voor het spel.
- Uitdagingen en puzzels: Bedenk uitdagende en boeiende puzzels die samenwerking tussen spelers aanmoedigen.
- Technologie-integratie: Denk mee over de integratie van mobiele telefoons, qr-codes, plattegronden en drukwerk om het spel zowel binnen als buiten het verpleeghuis tot leven te brengen.
- Rol als verteller, gids/reisleider of digitale correspondent: Werk mee aan het vertellen van de verhalen en begeleiden van de spelers op hun reis.
- Visuele en artistieke elementen: Draag bij aan de visuele pracht en artistieke vormgeving van het spel.

lees verder »

ZorgKrijgers
Project ZorgKrijgers combineerde nieuwe en bestaande spelvormen om verpleeghuisbewoners en ouderen thuis uit te dagen en te stimuleren tot zelfexpressie. We organiseerden drie opeenvolgende spelrondes in twee instellingen van Cordaan in samenwerking met een kernteam van kunstenaars van Zona's Kiosk. Ook vrijwilligers en mantelzorgers speelden een belangrijke rol als gids, spelleider en spel-expert.
Het project bracht een gevoel van avontuur en dynamiek met zich mee en moedigde zorgmedewerkers, familie en vrijwilligers aan om opnieuw contact te maken met hun speelse en creatieve kant. Spelelementen stimuleerden de intrinsieke motivatie van de deelnemers, en gaven kunstenaars nieuwe handvatten om vragen te stellen en deelnemers uit te dagen. Dit leidde tot inspirerende eigen inbreng en verrassende nieuwe informatie van en over de deelnemers. Door samen opdrachten uit te voeren, schatten te zoeken en vragen te beantwoorden, ontstond er een positieve groepsdynamiek waarbij deelnemers tijdelijke rollen op zich namen en gezamenlijke momenten van flow beleefden. Kortom, een geslaagd project.

Vervolg
Het project krijgt een vervolg onder de naam SchattenJacht. Cordaan en het fonds voor Cultuurparticipatie hebben een bijdrage toegezegd om het project tot mei 2025 verder uit te werken tot een verpleeghuis ‘escape’ spel.

ZorgKrijgers werd mede mogelijk gemaakt dankzij bijdragen van Fonds Sluyterman van Loo, Het Amsterdams Fonds voor de Kunst AFK, Stadsdeel Amsterdam Noord, Stadsdeel Amsterdam West en het Buurtfonds Amsterdam West van de Postcodeloterij.

lees verder »

Werkboek voor ZorgTijgers
In de lockdown van 2020 maakte Vera Broos een handboek met uitdagingen en voorbeelden in tekst en foto's van meer dan 100 mantelzorgers, vrijwilligers, kunstenaars, zorgmedewerkers, kleinkinderen. Zij zijn de Tijger, de kwetsbare ouderen (ook aan het woord ) de Krijger. Het staat vol foto’s bedoelt om vragen op te roepen , waardoor je de teksten anders gaat lezen. Elk hoofdstuk bevat een uitdaging. Je kan overal beginnen, kleurenbalken maken het makkelijk om een hoofdstuk te vinden.
Je kan het boek bestelen voor 12,50 euro excl. verzendkosten door een mail te suren naar Vera Broos, info@zonaskiosk.nl

lees verder »

Nieuw Programma: Pyjama Pret
Met Pyjama Pret hebben we een programma ontwikkeld dat we nu ook aan andere verpleeghuizen willen aanbieden. Een bijzonder programma dat tot stand kwam dankzij een bijdrage van de Impuls Vakantieactiviteiten Samen Ouder (Het Oranje Fonds, Stichting Sluyterman van Loo en Stichting RCOAK) en ZGAO.

Pyjama Pret is een programma waarbij kunstenaars verpleeghuisbewoners op zachte wijze en (ook) buiten de gebruikelijke uren opzoeken en betrekken bij workshops, muzikale en theatrale bijeenkomsten, met inzet van handmassages, poppenspel, knuffels met kinderverhalen, een pyjama-catwalk, geuren en smaken, aanraking, verhalen en dromen.

Hartelijk dank aan het fantastische team van activiteitenbegeleiders in het Flevohuis en de kunstenaars, die van dit mooie project een feestelijke en intieme belevenis hebben gemaakt.

Vera Broos, Stichting Kunst in de ZorgPyjama Pret is een bijzonder programma dat tot stand kwam dankzij een bijdrage van de Impuls Vakantieactiviteiten Samen Ouder (Het Oranje Fonds, Stichting Sluyterman van Loo en Stichting RCOAK) en ZGAO.

Pyjama Pret is een programma waarbij kunstenaars verpleeghuisbewoners op zachte wijze en (ook) buiten de gebruikelijke uren opzoeken en betrekken bij workshops, muzikale en theatrale bijeenkomsten, met inzet van handmassages, poppenspel, knuffels met kinderverhalen, een pyjama-catwalk, geuren en smaken, aanraking, verhalen en dromen.
Met Pyjama Pret hebben we een programma ontwikkeld dat we nu ook aan andere verpleeghuizen willen aanbieden.
Hartelijk dank aan het fantastische team van activiteitenbegeleiders in het Flevohuis en de kunstenaars, die van dit mooie project een feestelijke en intieme belevenis hebben gemaakt.

Vera Broos, Stichting Kunst in de Zorg

De kunstenaars:
Riska Wijgergangs
Monique Hoving
Karien van Assendelft
Petra van Aken
Chris Corstens
Martin van Leusden
Kees Post
Nils Krook
Anke van Vliet
Sandra Schouten
Esmeralda Detmers

lees verder »